Rối loạn nhân dạng phân ly (DID) là một tình trạng sức khỏe tâm thần trong đó bạn có hai hoặc nhiều nhân cách riêng biệt kiểm soát hành vi của mình vào những thời điểm khác nhau. Khi tính cách thay đổi, bạn sẽ có những khoảng trống trong trí nhớ của mình. Danh tính thường được gây ra bởi việc trải qua những chấn thương. Tâm lý trị liệu có thể giúp bạn quản lý các triệu chứng của mình.
Các loại rối loạn nhân dạng phân ly là gì?
Có hai loại (hoặc dạng) DID:
- Chiếm hữu: Danh tính hiện diện như thể một sinh vật hoặc linh hồn bên ngoài nắm quyền kiểm soát cơ thể bạn. Bạn có thể nói hoặc hành động khác đi theo cách mà người khác thấy rõ. Đó là một danh tính không mong muốn và việc chuyển đổi tính cách là không tự nguyện.
- Không sở hữu: Danh tính ít được người khác biết đến. Bạn có thể cảm thấy sự thay đổi đột ngột trong nhận dạng bản thân của mình, như thể bạn đang xem chính mình trong một bộ phim (trải nghiệm “ngoài cơ thể”) thay vì kiểm soát lời nói, cảm xúc hoặc hành vi của mình.
Điều quan trọng cần lưu ý là quỷ ám là niềm tin chung của các nền văn hóa và tôn giáo khác nhau trên thế giới, nhưng những thực hành tâm linh tự nguyện này không liên quan đến DID.
Rối loạn nhân dạng phân ly phổ biến như thế nào?
DID không phổ biến. Một nghiên cứu nhỏ ở Hoa Kỳ cho thấy DID ảnh hưởng đến khoảng 1,5% số người.
Người bị DID cảm thấy thế nào?
Nếu bạn mắc DID, bạn có thể cảm thấy hoặc trải qua những điều sau:
- Tách rời khỏi thực tế, cảm xúc và ý thức về bản thân của bạn.
- Bối rối bởi những gì người khác có thể nói với bạn về hành vi của bạn.
- Thất vọng về những khoảng trống trong trí nhớ của bạn.
- Căng thẳng vì không kiểm soát được.
- Giống như một người ngoài cuộc, đang quan sát chính mình từ bên ngoài.
- Bạn không có cảm giác như mình là “bạn” với DID. Điều này có thể trông và cảm nhận khác nhau đối với mỗi người trải nghiệm nó. Nếu có điều gì đó không ổn hoặc trải nghiệm và ký ức của bạn không khớp với nhau, hãy liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để đánh giá.
Ai đó có thể mắc DID mà không biết?
Có, có thể ai đó có thể mắc DID mà không biết. Trong khi một số người biết danh tính của mình, nhiều người không biết khi nào danh tính mới sẽ xuất hiện. Khi một danh tính mới xuất hiện, bạn có thể không nhớ một số sự kiện vì một nhân cách khác đã trải qua chúng. Điều này gây ra những khoảng trống trong trí nhớ, gọi là chứng mất trí nhớ.
Trị Liệu Âm Thanh Là Gì?
Trị liệu âm thanh, hay âm nhạc trị liệu, là một phương pháp sử dụng âm thanh và âm nhạc để cải thiện sức khỏe tinh thần và cảm xúc của con người. Đối với bệnh nhân mắc rối loạn đa nhân cách (Dissociative Identity Disorder – DID), trị liệu âm thanh có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ cùng với các phương pháp điều trị chính khác như liệu pháp tâm lý và dược lý.
Trị liệu âm thanh bao gồm việc sử dụng các loại âm thanh, âm nhạc, và các công cụ âm thanh khác nhau để tạo ra các trải nghiệm nghe có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất. Các hình thức trị liệu âm thanh phổ biến bao gồm:
- Nghe nhạc thư giãn: Sử dụng các bản nhạc có tính chất thư giãn để giảm căng thẳng và lo âu.
- Chơi nhạc cụ: Sử dụng các nhạc cụ để tự biểu đạt và khám phá cảm xúc.
- Hát hoặc sử dụng giọng nói: Sử dụng giọng nói hoặc hát để biểu đạt và giảm căng thẳng.
- Âm thanh thiên nhiên: Sử dụng các âm thanh từ thiên nhiên như tiếng sóng biển, tiếng mưa, tiếng chim hót để tạo cảm giác yên bình.
Lợi Ích Tiềm Năng của Trị Liệu Âm Thanh cho Bệnh Nhân DID
- Giảm Căng Thẳng và Lo Âu: Âm nhạc thư giãn và các âm thanh nhẹ nhàng có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu, giúp bệnh nhân cảm thấy bình tĩnh hơn.
- Cải Thiện Giấc Ngủ: Nghe nhạc thư giãn trước khi đi ngủ có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, điều này rất quan trọng cho sức khỏe tinh thần.
- Biểu Đạt Cảm Xúc: Chơi nhạc cụ hoặc hát có thể giúp bệnh nhân biểu đạt và xử lý cảm xúc của họ một cách sáng tạo và không bị ràng buộc.
- Kết Nối và Tương Tác Xã Hội: Trị liệu âm thanh theo nhóm có thể tạo cơ hội cho bệnh nhân kết nối và tương tác với người khác, giúp giảm cảm giác cô đơn và cô lập.
- Tăng Cường Ý Thức Bản Thân: Trị liệu âm thanh có thể giúp bệnh nhân tập trung vào hiện tại và tăng cường ý thức bản thân, điều này rất quan trọng cho việc quản lý các nhân cách khác nhau trong DID.
Cách Thực Hiện Trị Liệu Âm Thanh cho Bệnh Nhân DID
Nhà trị liệu âm thanh chữa lành Tĩnh Tâm trong 1 phiên trị liệu bằng chuông xoay Himalaya và chuông đá thạch anh.
- Đánh Giá Ban Đầu: Bắt đầu bằng việc đánh giá tình trạng tâm lý và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Điều này giúp xác định mục tiêu và phương pháp trị liệu phù hợp.
- Xây Dựng Kế Hoạch Trị Liệu Cá Nhân: Phát triển một kế hoạch trị liệu âm thanh cụ thể cho từng bệnh nhân dựa trên đánh giá ban đầu và các nhu cầu riêng biệt của họ.
- Sử Dụng Nhạc Thư Giãn: Áp dụng các bản nhạc có tính chất thư giãn để giúp bệnh nhân giảm căng thẳng và lo âu.
- Khuyến Khích Biểu Đạt Cảm Xúc: Khuyến khích bệnh nhân sử dụng nhạc cụ, hát, hoặc sử dụng giọng nói để biểu đạt cảm xúc và suy nghĩ của họ.
- Thực Hiện Các Buổi Trị Liệu Nhóm: Tạo ra các buổi trị liệu âm thanh nhóm để bệnh nhân có cơ hội tương tác và kết nối với người khác.
- Theo Dõi và Đánh Giá: Liên tục theo dõi và đánh giá tiến triển của bệnh nhân để điều chỉnh kế hoạch trị liệu khi cần thiết.
Các Lưu Ý Quan Trọng
- Chuyên Gia Trị Liệu: Trị liệu âm thanh nên được thực hiện bởi các chuyên gia trị liệu âm thanh có chứng chỉ và kinh nghiệm.
- Kết Hợp Với Các Phương Pháp Điều Trị Khác: Trị liệu âm thanh nên được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ cùng với liệu pháp tâm lý và dược lý.
- Phản Hồi Của Bệnh Nhân: Quan sát và lắng nghe phản hồi của bệnh nhân để đảm bảo rằng trị liệu âm thanh đang mang lại lợi ích và không gây ra bất kỳ cảm giác khó chịu nào.
Phòng ngừa
Rối loạn nhân dạng phân ly có thể được ngăn chặn?
Không có cách nào để ngăn chặn DID. Tuy nhiên, việc xác định các dấu hiệu càng sớm càng tốt và tìm cách điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng. Cha mẹ, người chăm sóc và giáo viên nên theo dõi các dấu hiệu ở trẻ nhỏ. Điều trị ngay sau các giai đoạn bị lạm dụng hoặc chấn thương có thể ngăn DID tiến triển.
Điều trị cũng có thể giúp xác định các tác nhân gây ra thay đổi về tính cách hoặc nhận dạng. Kiểm soát căng thẳng, tránh các loại thuốc không được kê đơn và uống quá nhiều rượu có thể giúp giảm tần suất thay đổi khác nhau trong việc kiểm soát hành vi của bạn.
Triển vọng/Tiên lượng
Rối loạn nhân dạng phân ly sẽ biến mất?
Không có cách chữa trị DID. Nhưng các triệu chứng của bạn có thể trở nên tốt hơn. Bạn sẽ cần phải quản lý tình trạng này trong suốt cuộc đời của mình. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy choáng ngợp nhưng nhà cung cấp dịch vụ của bạn sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp điều trị hoặc kết hợp các phương pháp điều trị phù hợp để các triệu chứng không xuất hiện.
Tóm lại, mặc dù trị liệu âm thanh không phải là phương pháp điều trị chính cho rối loạn đa nhân cách, nó có thể mang lại nhiều lợi ích khi được sử dụng đúng cách và dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia.
Theo Tĩnh Tâm – Sound Healing Artist
