Thiên nhiên luôn cân bằng bởi hai sức mạnh vừa đối nghịch nhau vừa bổ sung cho nhau, nằm trong động vật và thực vật, nước và lửa, nóng và lạnh, sáng và tối, trắng và đen, cứng và mềm, nhanh và chậm, khí thanh và khí trược, sống và chết, nam và nữ, trời và đất… ở khắp chốn mọi nơi.
Hai sức mạnh đối nghịch đó, gọi là âm và dương, nhờ đó sự sống được duy trì và tiến hóa. Cân bằng âm dương là quy luật lớn nhất của vũ trụ, và cũng là quy luật sinh tử của mỗi con người. Mất cân bằng âm dương là mất sức khỏe.
Âm dương cân bằng là trạng thái lý tưởng của vũ trụ. Con người được coi là một tiểu vũ trụ, vì vậy sự vận hành của cơ thể người nếu thuận theo lẽ âm dương tự nhiên sẽ thuận, tức con người khỏe mạnh, tinh thần sung mãn, ngược lại sẽ bệnh tật, đau ốm, tinh thần bất an.
